Ah….lat ! 2. Bölüm
Ahlat'ın siyasi tarihi ve talihsizliği...
Yazımıza kaldığımız yerden devam ediyoruz.
Ahlat'ın ilk İslam devleti tarafından fethi, 634-644 yılları arasında Hz. Ömer tarafından gerçekleştirildi. Ahlat ile birlikte Ermeniye bölgesinin tamamının asıl fethi, 644-656 yılları arasında Hz. Osman döneminde ünlü komutan, Habib b. Mesleme tarafından olmuştur. Bu dönemlerden sonra Emevilerin hakimiyetleri söz konusudur. Emeviler Anadolu içlerine 667-670 yıllarında seferlerini arttırmıştır. Ama bu dönemde yani Emeviler döneminde Ahlat isyanlar ile adından söz ettirmiş ve Arap hakimiyeti şehirde ayrılıklara neden olmuştur.
Abbasiler döneminde 750-754 ise Müslüman hakimiyet daha çok yerleşmiş fakat isyanlar yine çok şiddetli olmuştur. Öyleki bu olaylar 928 yılına kadar devam etmiş bölgede Bizans hakimiyetinin tekrar tanınmasına yol açmıştır. Bu tarihten sonra bölge Bizans hakimiyetine tekrar geçmiştir.
Bu yılda Ahlat'ı kuşatan Bizans komutanı Ahlat'ı muhasara altına almış ve yapılan anlaşma sonucu şehre girdikten sonra buradaki caminin minberini söküp yerine haç yerleştirmiştir.
931 yılında Rumlara mektup yazan Ermeniler, İslam şehirlerine saldırmaları konusunda Rumları teşvik etmiş ve Bizanslıların büyük bir ordu ile Bargari ve Ahlat çevresini talan ederek birçok Müslümanın katledilmesine birçoğunun da esir olmasına sebep olmuşlardır. 993 yılına kadar beyliklerin korumasında ve Bizanslıların yani Rumların tacizlerine karşı koymuş olan Ahlat bu yıllarda Mervanoğullarının Bizans ordularına üstün gelmesi ile hakimiyetine girmiş ve 10 yıllık bir barış antlaşması uygulanmıştır.
Bu dönemde Gürcü saldırısına karşı koyan Ahlat Mervaniler döneminde 1013-1065 yılları arasinda huzur bulmuştur. Ama Ermenilerin ve Rumların bölge üzerinde hakimiyet kurmak istemeleri sürekli çatışma ortamı yaratmaya hatta hac kafilelerini basarak Müslümanları katlederek intikam almaya çalışmışlardır. Mervanilerin Ermeniler üzerine sefer yapmak istemeleri sonucunda Ermeniler barış yapmak istemiş ve bunun sonucunda Mervani lideri Nasrüddevle, savaş durumundaki Bizanslılardan çekinerek barışı kabul etmiştir.
Araştırmacı Müslim Soysal
Kaynak: Ortaçağda Ahlat'ta Türk Medeniyeti
Emel Tekin
Prof. Dr. Ömer Soner Hunkan
Trakya Üni. Sosyal bilimler enstitüsü tarih anabilimdali