Ah….lat ! 4. Bölüm Son

Ahlat’ın siyasi tarihi ve talihsizliği…
Kaldığımız yerden devam ediyoruz ve son bölüm

İmdiye kadar çok yoğun bir Ahlat tarihi çok yoğun bir hareketlilik gördünüz degil mi? Bu hatta özetin özeti sayılır. Ahlat’ı Ortaçağda bu kadar önemli kılan şey neydi acaba? Yüzyıllardır birçok medeniyet mevki üs olarak kullanmış br birçok halk birlikte yaşamıştır. 1190-1193 yıllarında birçok kez denemesine rağmen Selahaddin Eyyubi gibi büyük bir komutana yar olmaması, tahkim konusunda üstün olduğu anlamına gelir. Ama bu tahkim hep başındaki emir veya komutan kadar güçlü olmuştur.

Örneğin 1205 yılında Gürcü akınına uğrayan şehir başında 12 yaşında bir çocuğun olması ve ordu üzerinde bir hakimiyeti olmaması nedeniyle zor zamanlar geçirmiş, Müslüman halkın birlik olmasıyla ancak geri püskürtülmüstür. Ahlat merkezli Sökmenoğulları beyliğinin Selçuklularla birlikte ilk ciddi devlet oluşumuna ev sahipliği yaparak tarihteki önemini en üst çıtaya yükselten Ahlat karışık demografik yapısı, ticaret merkezi olması, askeri tahkim ve üs olarak mevkisi ona bu önemi yüklemiştir.

Ama en önemlisi imdi geliyor. Ferit Erden Boray’ın Bilinmeyen tarih ve Türkler kitabında aktardığı bilgiye göre, Doğu Anadolu’da yerleşmeye başlayan ilk Türk boyları veya aşiretleri Bayındır, Salur, Akkoyunlu, Boğduz, Avşar, Kuman olarak bahsedilmektedir. Aşiretler halinde olan bu topluluklar yayılma göstermiştir. Nihayetinde Kayı Boyu Türklerinden Süleyman Bin Kaya Alp’in beyliği altında önceleri Ahlat’a yerleşmiş Osmanlı Beyliğinin ataları olduğunu aktarmaktadır.

Yani, tüm cihana İslam aleminin sancağını yaymış olan Osmanlı Devletinin bile tohumları Ahlat’ta atılmıştır.

Yoruldunuz değil mi? Bir de beni düşünün. Türk ve dünya tarihinde böyle yoğun böyle önemli böyle ulvi böyle merkezi çok az şehir bulunmaktadır. Bunun öneminin fark edilmesi lazım.
Son günlerde sosyal medya ve haberlerde adından biraz da utanç verici olarak bahsettiren Ahlat kimi zaman basiretsiz yöneticiler elinde isyan ve yağmalarla zor zamanlar geçirse de her daim ayakta kalmış bu zamana kadar ulviyetini kaybetmemiştir.

İşte bu ulviyeti Malazgird Savaşının 952 yılında kutlama amacıyla, konser vermek adına, ahlaksızlığı ile sahne almış sözde şarkıcı bozuntuları ile kirletmiş bir yönetici başta olsa da tarihinin önemini kaybetmeyen Ahlat saygıyı hakediyor…

Saygılarımla
Araştırmacı Müslim Soysal

Kaynak: Ortaçağda Ahlat‘ta Türk Medeniyeti
Emel Tekin
Prof. Dr. Ömer Soner Hunkan
Trakya Üni. Sosyal bilimler enstitüsü tarih anabilimdali.
Ferit Erden Boray Bilinmeyen Tarih ve Türkler.